Fact Check: काश्मीर मध्ये वीज कधीच फुकट नव्हती, व्हायरल दावा खोटा आहे

विश्वास न्यूज (नवी दिल्ली): काश्मीरमध्ये स्वातंत्र्यापासून वीज मोफत होती, पण आता नाही, अशी पोस्ट विश्वास न्यूजने ट्विटरवर मोठ्या प्रमाणात शेअर केली आहे. विश्वास न्यूजने तपासात हा दावा खोटा असल्याचे आढळून आले, काश्मीरमध्ये वीज कधीच मोफत नव्हती.

काय होत आहे व्हायरल?
ट्विटर यूजर Indu Makkal Katchi (Offl) ने हा दावा ट्विटर वर June 24 रोजी पोस्ट केले: Did you know electricity was free in Kashmir since independence, not any more…!!

हा पोस्ट आणि ह्याचा आर्काइव्ह व्हर्जन इथे बघा.

बाकी यूजर्स देखील हा दावा शेअर करत आहेत.

https://twitter.com/Jupiter4590/status/1540342539496062976?s=20&t=DuVvsZVxvsYHVDe4JEjlOg

Kashmir is largely Muslim 96% with a 4% other religion population. On a report Kashmiris r getting free electricity since independence. which means basic need is funded to terrorists to M population for supporting terror activities. Kashmir was a Hindu state.

— Himank chaudhary (@Himankch) June 24, 2022

तपास:

आम्ही हा दावा किवर्ड सर्च द्वारे शोधला.

आम्हाला अनेक रिपोर्ट सापडले जे काश्मीरमधील वीज कपातीच्या निषेधाशी संबंधित होते.

आम्हाला एक रिपोर्ट देखील सापडला ज्यामध्ये वीज कंत्राटदारांनी देयके चुकवल्यामुळे आत्महत्या करण्याची धमकी दिली.

आम्हाला 2019 चा एक रिपोर्ट देखील सापडला ज्यामध्ये काश्मीर आतापर्यंतच्या सर्वात वाईट वीज संकटातून जात आहे.

आम्हाला जम्मू आणि काश्मीर स्टेट पॉवर डेव्हलपमेंट कॉर्पोरेशन (JKSPDC) वेबसाइट देखील आढळली. त्याच्या जुन्या वेबसाइटनुसार.

“जम्मू आणि काश्मीरमधील ऊर्जा विकासाचा मोठा आणि विशिष्ट इतिहास आहे. 9MW क्षमतेचा मोहरा हायड्रो-इलेक्ट्रिक प्लांट, उपखंडातील आपल्या प्रकारातील पहिला, 1905 च्या सुरुवातीला विकसित झाला होता.”

जम्मू-काश्मीरच्या वीजेबाबत काही अलीकडची विधाने आहेत का हे जाणून घेण्याचा आम्ही प्रयत्न केला. गोवा क्रॉनिकलमध्ये अलीकडेच प्रकाशित झालेला एक अहवाल आम्हाला आढळला: वीज मिळवण्यासाठी पैसे द्या, आता मोफत वीज नाही: जम्मू-काश्मीर एलजी मनोज सिन्हा लोकांना सांगतात.

आम्हाला जम्मू आणि काश्मीर सरकारच्या वेबसाइटवर पोस्ट केलेल्या देशांतर्गत पुरवठ्यासाठी मंजूर दर देखील आढळले.

तपासाच्या शेवटच्या टप्प्यात आम्ही दैनिक जागरण, काश्मीरचे ब्युरो प्रमुख नवीन नवाज यांच्याशी संपर्क साधला. ते म्हणाले की, काश्मीरमध्ये वीज कधीच मोफत नव्हती. त्यांनी असेही सांगितले की यापूर्वी, जम्मू आणि काश्मीर राज्य ऊर्जा विकास महामंडळ (जेकेएसपीडीसी) द्वारे वीज वितरित केली जात होती, परंतु नंतर त्याचे दोन भाग केले गेले. जम्मू पॉवर डिस्ट्रिब्युशन कॉर्पोरेशन लिमिटेड (JPDCL) आणि काश्मीर पॉवर डिस्ट्रिब्युशन कॉर्पोरेशन लिमिटेड (KPDCL). काश्मीरमध्ये वीज कधीच मोफत नव्हती.

तपासाच्या शेवटच्या टप्प्यात आम्ही दावा ट्विट करणाऱ्या वापरकर्त्याची सामाजिक पार्श्वभूमी तपासली. इंदू मक्कल काची (ऑफ) ऑगस्ट 2019 मध्ये Twitter मध्ये सामील झाली आणि तिचे 47.8K फॉलोअर्स आहेत.

निष्कर्ष: व्हायरल दावा ज्यात म्हंटले गेले कि काश्मीर मध्ये स्वातंत्र्यापासून वीज फुकट होती तो खोटा निघाला. काश्मीर मध्ये वीज कधीच फ्री नव्हती.

टॅग्स

• Electricity
• Fact Check
• fake news
• Kashmir