Fact Check: नेशनल कुनो पार्क मध्ये चित्त्यांचे छायाचित्र घेताना पीएम मोदी ह्यांचे चित्र एडिटेड आह

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): मध्य प्रदेशातील कुनो येथे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आफ्रिकन चित्त्यांना सोडल्यापासून सोशल मीडियावर एक चित्र व्हायरल होत आहे. यामध्ये पीएम मोदी कॅमेरासोबत फोटो काढताना दिसत आहेत, मात्र या फोटोमध्ये पंतप्रधान कॅमेऱ्याच्या लेन्सवर कव्हर घातलेले दिसत आहेत. सोशल मीडिया यूजर्स हा फोटो खरा मानून पंतप्रधानांची खिल्ली उडवत आहेत. विश्वास न्यूजने व्हायरल झालेल्या प्रतिमेची सविस्तर चौकशी केली. डिजिटल टूल्सच्या माध्यमातून पंतप्रधान मोदींच्या मूळ चित्राशी छेडछाड करून हे व्हायरल चित्र तयार करण्यात आल्याचे आढळून आले आहे. एडिटेड प्रतिमेमध्ये लेन्सवर झाकण स्वतंत्रपणे जोडले गेले आहे. आमच्या तपासणीत, व्हायरल पोस्ट पूर्णपणे बनावट असल्याचे निष्पन्न झाले.

काय होत आहे व्हायरल?

फेसबुक यूजर ‘डॉक्‍टर राकेश प्रजापति’ ने 18 सप्टेंबर रोजी पीएम मोदी ह्यांचे एक चित्र शेअर केले आणि लिहले: ‘बिना “लेंस कवर” हटाए ही फ़ोटोग्राफी करने की अद्भुत कला सिर्फ हमारे मोदी जी के ही पास है..! ये कलाकारी किसी और मे हो ही नहीं सकती।’

हि पोस्ट इतर यूजर्स देखील खरी समजून शेअर करत आहेत. आर्काइव्ह पोस्ट इथे बघ.

तपास:
PM मोदींच्या फोटोचे सत्य जाणून घेण्यासाठी विश्वास न्यूजने सर्वप्रथम गुगल रिव्हर्स इमेज टूलची मदत घेतली. व्हायरल चित्राचे सत्य जाणून घेण्यासाठी या साधनाद्वारे शोध सुरू केला. आम्हाला अनेक वेबसाइटवर मूळ चित्र सापडले. firstpost.com वरील मूळ चित्र वापरून, एका बातमीचे मथळे वाचले की पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी कुनो नॅशनल पार्कमध्ये नामिबियाच्या प्रकाशनाच्या वेळी नामिबियातील चित्त्यांची छायाचित्रे घेतली. फोटो PIB च्या सौजन्याने.

हे चित्र new indianexpress.com वर देखील पाहायला मिळाले. यामध्ये पंतप्रधान मोदी निकॉनच्या कॅमेराने लेन्सचे कव्हर काढून फोटो काढत असल्याचे स्पष्टपणे दिसत आहे. फोटो येथे पाहता येतील.

विश्‍वास न्यूजने तपासाच्या पुढच्या टप्प्यात पीआयबीच्या वेबसाइटची चाचपणी सुरू केली. मूळ चित्र पीआयबीनेच माध्यमांना प्रसिद्ध केले. यामध्ये पंतप्रधान मोदी कॅमेऱ्याने लेन्स काढून फोटो घेताना स्पष्ट दिसत आहेत.

विश्वास न्यूजने पंतप्रधान मोदींच्या व्हायरल आणि मूळ प्रतिमेचा तुलनात्मक अभ्यास केला. मूळ चित्रात पीएम मोदींच्या निकॉन कॅमेऱ्याचे लेन्स कव्हर काढण्यात आले आहे, तर एडिट केलेल्या चित्रात निकॉनच्या कॅमेऱ्याच्या लेन्सवर कॅनन कव्हर लावण्यात आले आहे. चित्रही पलटले.

पुढील तपास करताना, पंतप्रधान मोदींच्या कुनो नॅशनल पार्कला भेट देणारे नयीदुनियाचे ब्युरो चीफ वार्ताहर धनंजय प्रताप सिंग यांच्याशी संपर्क साधण्यात आला. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा व्हायरल झालेला फोटो एडिट करण्यात आल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले. यात तथ्य नाही.

तपासाअंती बनावट पोस्ट करणाऱ्या युजरची चौकशी करण्यात आली. डॉ राकेश प्रजापती एका राजकीय पक्षाशी संबंधित असल्याची माहिती मिळाली. युजर यूपीच्या बरेली येथील रहिवासी आहे. या पेजला 12 हजारांहून अधिक लोक फॉलो करतात.

निष्कर्ष: विश्वास न्यूजच्या तपासात पंतप्रधान नरेंद्र मोदींचे व्हायरल छायाचित्र एडिटेड असल्याचे सिद्ध झाले. मूळ चित्रात पीएम मोदी कव्हर लेन्सशिवाय फोटो काढत होते.

टॅग्स

• cheetah
• Fact Check
• fake news
• Kuno National Park
• PM Narendra Modi