Fact Check: लोकं ‘द फॉक्सी’ चे उपहासात्मक आर्टिकल खरे समजून करत आहेत शेअर

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): रक्तदानासंदर्भात सोशल मीडियावर एक पोस्ट मोठ्या प्रमाणात व्हायरल होत आहे. रक्तदानासाठी गेलेल्या तरुणाला रक्तदान केल्यानंतर बिस्कीट न मिळाल्याने पुन्हा स्वतःच्याच रक्ताची बाटली प्यायल्याचे पोस्टमध्ये लिहिले आहे. सोशल मीडिया युजर्स ही बातमी खरी असल्याचे मानून शेअर करत आहेत.

विश्वास न्यूजच्या तपासात हा व्हायरल दावा खोटा निघाला. व्हायरल पोस्ट एक व्यंग्य आहे आणि सत्याशी काहीही संबंध नाही. विश्वास न्यूजला त्यांच्या तपासात आढळून आले की ही खरी घटना नसून विनोदाच्या उद्देशाने लिहिलेल्या काल्पनिक लेखाचा स्क्रीनशॉट आहे. हा लेख ‘द फॉक्सी’ नावाच्या वेबसाईटवर प्रसिद्ध झाला होता. ही वेबसाइट केवळ काल्पनिक आणि व्यंगात्मक कथा प्रकाशित करते.

काय होत आहे व्हायरल?
फेसबुक यूजर रामजी मिश्रा ने वायरल पोस्ट शेअर करत कॅप्शन मध्ये लिहले, “मिटरोंन- दुखद है कि भ्रष्टाचार हमारे देश में किस कदर अपनी जड़ें जमा चुका है… भला बताओ, भ्रष्टाचारी अब इतने बेशर्म हो गए हैं कि रक्तदान के बाद बंटने वाले बिस्कुट-जूस तक नहीं छोड़ रहे हैं।”
इतर यूजर देखील हि बातमी खरी समजून ती शेअर करत आहेत. ह्या पोस्ट चा आर्काइव्ह व्हर्जन इथे बघा.

तपास:
व्हायरल दाव्याची सत्यता जाणून घेण्यासाठी, आम्ही Google रिव्हर्स इमेजद्वारे स्क्रीनशॉट शोधला. यादरम्यान, आम्हाला 14 जून 2019 रोजी ‘द फॉक्सी’ वेबसाइटवर प्रकाशित झालेल्या व्हायरल दाव्याशी संबंधित मूळ अहवाल सापडला. मूळ अहवाल वाचल्यानंतर आम्हाला कळले की हा लेख विनोद आणि विनोदाच्या उद्देशाने लिहिलेला एक काल्पनिक लेख आहे.

तपास सुरू ठेवत विश्वास न्यूजने ‘द फॉक्सी’ या वेबसाईटची चाचपणी सुरू केली. वेबसाईटच्या अबाऊट विभागाचा अभ्यास केल्यावर, आम्हाला आढळले की फॉक्सी हे एक व्यंग्यात्मक वेब पोर्टल आहे. या वेबसाइटवर प्रकाशित सर्व बातम्या आणि अहवाल केवळ मनोरंजनाच्या उद्देशाने लिहिलेले आहेत. यापैकी कशातही तथ्य नाही. वेबसाइटने लिहिलेले लेख खरे मानू नका.

लोक ‘द फॉक्सी’चा अहवाल खरा म्हणून शेअर करण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. ‘द फॉक्सी’बद्दल असे दावे यापूर्वी अनेकदा व्हायरल झाले आहेत. त्यांच्याशी संबंधित अहवाल येथे वाचता येईल.

आम्ही पूर्ण पुष्टीकरणासाठी ट्विटरद्वारे फॉक्सीशी संपर्क साधला. ‘द फॉक्सी’ ने आम्हाला सांगितले की आमच्या वेबसाइटवर प्रकाशित केलेले सर्व अहवाल मनोरंजनाच्या उद्देशाने विनोदी पद्धतीने लिहिलेले आहेत. सर्व पोस्ट केवळ विनोदासाठी केल्या आहेत आणि गांभीर्याने घेऊ नये.

तपासाअंती विश्वास न्यूजने फेक पोस्ट शेअर करणाऱ्या रामजी मिश्रा यांचे सोशल स्कॅनिंग केले. प्रोफाइलवर दिलेल्या माहितीनुसार तो उत्तर प्रदेशचा रहिवासी आहे. रामजी मिश्रा यांच्यानंतर 217 जण आहेत.

निष्कर्ष: विश्वास न्यूजला रक्तदानाबाबतचा व्हायरल दावा खोटा असल्याचे आढळले. व्हायरल पोस्ट हे व्यंगचित्र असून त्याचा सत्याशी काहीही संबंध नाही. विश्वास न्यूजने तपासात ही खरी घटना नसून विनोदाच्या उद्देशाने लिहिलेल्या काल्पनिक लेखाचा स्क्रीनशॉट असल्याचे आढळून आले. हा लेख ‘द फॉक्सी’ नावाच्या वेबसाईटवर प्रसिद्ध झाला होता. ही वेबसाइट केवळ काल्पनिक आणि व्यंगात्मक कथा प्रकाशित करते.

टॅग्स

• Fact Check
• fake news
• Satire
• the fauxy