Fact Check: नासा द्वारे रेकॉर्ड केलेल्या सूर्याच्या आवाजात ॐ चा ध्वनि नाही

नवी दिल्ली (विश्वास न्यूज): सोशल मीडियावर एक पोस्ट व्हायरल होत आहे. नॅशनल एरोनॉटिक्स अँड स्पेस अॅडमिनिस्ट्रेशन (NASA) ने सूर्याचा आवाज रेकॉर्ड केल्याचा दावा केला जात आहे. सूर्यातून ओमसारखा आवाज येतो.

विश्वास न्यूजने केलेल्या तपासणीत हा व्हायरल दावा दिशाभूल करणारा असल्याचे आढळून आले. वास्तविक, नासाने सूर्याचा आवाज रेकॉर्ड केला आहे, परंतु अहवालात सूर्याकडून येणाऱ्या आवाजाचा उल्लेख नाही.

काय होत आहे व्हायरल?

फेसबुक यूजर ‘सुनील त्रिपाठी‘ (आर्काइव लिंक) ने 12 ऑगस्ट रोजी पोस्ट केले:

नासा के द्वारा रिकॉर्ड किया गया सूर्य का आवाज़,
सूर्य से ॐ की तरह आवाज़ निकलता है !!
ॐ नमः शिवाय

तपास:

व्हायरल दावा तपासण्यासाठी, आम्ही हे Google वर कीवर्डसह शोधले. यामध्ये आम्हाला 25 जुलै 2018 रोजी नासाच्या वेबसाइटवर प्रकाशित झालेल्या अहवालाची लिंक मिळाली. त्यानुसार युरोपियन स्पेस एजन्सी (ESA) आणि NASA च्या Solar and Heliospheric Observatory (SOHO) ने 20 वर्षांपासून सूर्याच्या वातावरणातील हालचालींचे निरीक्षण केले आहे. यानंतर आता आपल्याला सूर्याचा आवाज ऐकू येतो. सूर्य शांत नाही. तथापि, त्यात सूर्यापासून ओम आल्याचा उल्लेख आढळत नाही.

आम्हाला 26 जुलै 2018 रोजी NASA च्या YouTube चॅनेलवर अपलोड केलेला व्हिडिओ सापडला. त्याचे शीर्षक नासा आहे. सूर्याचे ध्वनी (कमी वारंवारता). त्यात कुठेही आवाज येत नाही.

इंडिया टुडेमध्ये 4 जानेवारी 2020 रोजी प्रकाशित झालेल्या बातमीनुसार, माजी आयपीएस अधिकारी किरण बेदी यांनी एक व्हिडिओ ट्विट केला होता. नासाने सूर्याचा आवाज रेकॉर्ड केला आहे, असा दावाही करण्यात आला होता. यानंतर अभिनेते कबीर बेदी यांनी ते रिट्विट केले, मात्र ते बनावट असल्याचे समोर आल्यानंतर त्यांनी माफी मागितली.

https://twitter.com/iKabirBedi/status/1213349659671842816?s=20&t=SYM7JurwVOUX4Xkp5G1DvA

याची पुष्टी करण्यासाठी, आम्ही यूएस-आधारित NBC न्यूज पत्रकार दिप्ती कुर्ग ह्यांना ईमेलद्वारे संपर्क साधला. त्यांनी आमच्यासोबत एका अहवालाची लिंक शेअर केली. सूर्याचा आवाज रेकॉर्ड केल्याची चर्चा आहे, मात्र त्यातून ओमचा आवाज आल्याचा उल्लेख नाही.

आम्ही फेसबुक पेज ‘सुनील त्रिपाठी’ स्कॅन केले ज्याने दिशाभूल करणारा दावा पोस्ट केला. 18 डिसेंबर 2015 रोजी तयार केलेल्या या पृष्ठाला सुमारे 6400 लोक फॉलो करतात.

विश्वास न्यूजने यापूर्वीही या दाव्याला दुजोरा दिला आहे. संपूर्ण अहवाल वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा.

निष्कर्ष: नासाने सूर्याचा आवाज रेकॉर्ड केला आहे, परंतु तो ओमचा आवाज करत नाही. सोशल मीडियावर व्हायरल झालेला दावा दिशाभूल करणारा आहे.

टॅग्स

• fake news
• NASA